กรณีที่ดินตาบอดหรือที่ดินที่ไม่มีทางออกสู่สาธารณะ เจ้าของที่ดินสามารถขอเปิดทางจำเป็นได้ ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1349 วรรคหนึ่ง ว่า “ที่ดินแปลงใดมีที่ดินแปลงอื่นล้อมอยู่จนไม่มีทางออกถึงทางสาธารณะได้ไซร้ ท่านว่าเจ้าของที่ดินแปลงนั้นจะผ่านที่ดินซึ่งล้อมอยู่ไปสู่ทางสาธารณะได้”
โดยวิธีการขอเปิดทางจำเป็น มีดังนี้
- เจรจากับเจ้าของที่ดินที่ล้อมอยู่ โดยเสนอค่าทดแทนความเสียหายที่อาจเกิดขึ้นแก่ที่ดินที่ล้อมอยู่
- หากเจรจาไม่สำเร็จ เจ้าของที่ดินที่ถูกล้อมอยู่สามารถฟ้องร้องต่อศาลขอให้เปิดทางจำเป็นได้
เมื่อศาลมีคำพิพากษาให้เปิดทางจำเป็นแล้ว เจ้าของที่ดินที่ถูกล้อมอยู่จะต้องดำเนินการตามคำพิพากษา โดยอาจดำเนินการเองหรือมอบหมายให้ผู้อื่นดำเนินการแทนก็ได้
สำหรับการกำหนดแนวทางของทางจำเป็นนั้น ศาลจะพิจารณาจากปัจจัยต่าง ๆ เช่น สภาพของที่ดิน ประโยชน์ของที่ดินทั้งสองแปลง และความสะดวกในการใช้ทางจำเป็น โดยหลักแล้ว ทางจำเป็นจะต้องเลือกให้พอควรแก่ความจำเป็นของผู้มีสิทธิจะผ่าน กับทั้งให้คำนึงถึงที่ดินที่ล้อมอยู่ ให้เสียหายแต่น้อยที่สุดที่จะเป็นได้
นอกจากนี้ เจ้าของที่ดินที่ล้อมอยู่ยังต้องเสียค่าทดแทนความเสียหายที่อาจเกิดขึ้นแก่ที่ดินที่ล้อมอยู่ โดยค่าทดแทนดังกล่าวจะกำหนดโดยศาลตามคำพิพากษา
ดังนั้น หากท่านมีปัญหาทางเข้าออกที่ดินตาบอด แนะนำให้ปรึกษากับทนายความเพื่อขอคำแนะนำเกี่ยวกับแนวทางการขอเปิดทางจำเป็นอย่างถูกต้องตามกฎหมาย
