การจัดตั้งผู้จัดการมรดกไม่เป็นธรรม ในที่นี้หมายถึงการจัดตั้งผู้จัดการมรดกที่ไม่เป็นไปตามเจตนาของเจ้ามรดก หรือการจัดตั้งผู้จัดการมรดกที่ไม่เป็นประโยชน์ต่อทายาทหรือผู้มีส่วนได้เสียในมรดก
สาเหตุที่ทำให้การจัดตั้งผู้จัดการมรดกไม่เป็นธรรม มีหลายประการ เช่น
- เจ้ามรดกไม่ได้ระบุบุคคลที่ประสงค์ให้เป็นผู้จัดการมรดกไว้ในพินัยกรรม ในกรณีนี้ ศาลจะเป็นผู้พิจารณาคัดเลือกผู้จัดการมรดก โดยอาจพิจารณาจากทายาทโดยธรรม บุคคลที่เจ้ามรดกมีความสัมพันธ์ใกล้ชิด หรือบุคคลที่มีความสามารถในการจัดการมรดก
- ทายาทหรือผู้มีส่วนได้เสียในมรดกขัดแย้งกันในการคัดเลือกผู้จัดการมรดก ในกรณีนี้ ศาลจะเป็นผู้พิจารณาคัดเลือกผู้จัดการมรดก โดยอาจพิจารณาจากบุคคลที่มีความรู้ความสามารถและมีความยุติธรรม
- ผู้จัดการมรดกไม่ปฏิบัติตามหน้าที่หรือใช้อำนาจในทางมิชอบ ในกรณีนี้ ทายาทหรือผู้มีส่วนได้เสียในมรดกสามารถร้องขอให้ศาลถอดถอนผู้จัดการมรดกได้
ตัวอย่างของการจัดตั้งผู้จัดการมรดกที่ไม่เป็นธรรม เช่น
- เจ้ามรดกประสงค์ให้บุตรชายเป็นผู้จัดการมรดก แต่ศาลกลับมีคำสั่งตั้งบุตรสาวเป็นผู้จัดการมรดก
- ทายาทโดยธรรมขัดแย้งกันในการคัดเลือกผู้จัดการมรดก และศาลมีคำสั่งตั้งบุคคลที่ไม่เป็นกลางเป็นผู้จัดการมรดก
- ผู้จัดการมรดกยักยอกทรัพย์มรดกของทายาท
เพื่อให้การจัดตั้งผู้จัดการมรดกเป็นไปอย่างเป็นธรรม ควรพิจารณาปัจจัยต่างๆ ดังต่อไปนี้
- เจตนาของเจ้ามรดก หากเจ้ามรดกได้ระบุบุคคลที่ประสงค์ให้เป็นผู้จัดการมรดกไว้ในพินัยกรรม ศาลควรพิจารณาตามเจตนาของเจ้ามรดกเป็นหลัก
- ความสัมพันธ์ของทายาทหรือผู้มีส่วนได้เสียในมรดกกับเจ้ามรดก ควรเลือกบุคคลที่มีความใกล้ชิดกับเจ้ามรดกและมีความรับผิดชอบ
- ความรู้ความสามารถในการจัดการมรดก ควรเลือกบุคคลที่มีความสามารถในการจัดการมรดกอย่างมีประสิทธิภาพ
นอกจากนี้ ทายาทหรือผู้มีส่วนได้เสียในมรดกควรติดตามการทำงานของผู้จัดการมรดกอย่างใกล้ชิด เพื่อให้แน่ใจว่าผู้จัดการมรดกปฏิบัติตามหน้าที่และใช้อำนาจในทางที่ถูกต้อง
